حضرت محمد (ص): إذا أراد اللَّه بعبد خيرا صيّر حوايج النّاس إليه هنگامی که خدا برای بنده‌ای نیکی بخواهد نیازها و خواسته های مردم را به سوی او روانه می سازد أبغُونِي الضُّعَفاءَ فَإنَّما تَرزُقُونَ وَ تَنصُرُونَ بِضُعَفاءِكُم ناتوان را بجویید زيرا شما به بركت ناتوانان روزى مى خوريد و يارى مى شويد

جناب آقای باباخانی؛ ضمن عرض سلام مجدد

1 - رساله بنده با توجه به کیفی بودن فاقد فرضیه است و البته بنده هم فرضیه ای یا نتیجه ای مبتنی بر رساله عرض نکردم و صرفاً به یافته های حین پژوهشم اشاره کردم.

2 - با شما کاملاً موافقم که کوچک سازی نباید شامل حذف تصدی گری حاکمیتی دولت شود؛ اما تا آن نقطه نه سال ها، که دهه ها فاصله داریم! (در حال حاضر حدود 3 میلیون نفر کارمند دولت / نظام هستند) به همین خاطر نگرانی در این رابطه چندان معنادار نیست.

ضمن اینکه در حال حاضر، فقط در مقطع کارشناسی، سالانه حدود 110 هزار نفر (+ 9 هزار نفر ویژه دانشگاه فرهنگیان) در دوره های روزانه پذیرش می شوند و ظرفیت سالانه استخدامی دولت 40 هزار نفر است!!! سوال بنده اینجاست که چرا دولت باید هزینه تحصیل 70 هزار نفر مازاد را سالیانه پرداخت کند؟

3 - در ادامه بند 2 و با توجه به فرمایش شما که «چند درصد از افراد معطل در این صف رو فارغ التحصیلهای دوره های روزانه دانشگاههای دولتی تشکیل میدن ؟» این بار نه به عنوان پژوهشگر، که به عنوان یک کارفرما با 17 سال سابقه مدیریت در بخش خصوصی عرض می کنم، نه تنها تحصیل در دوره های روزانه امکان استخدام فرد را بالا نمی برد که در بعضی موارد کاهش می دهد!

زمانی که شرکت ما (با فعالیت در حوزه فناوری اطلاعات) قصد استخدام نیرو را دارد، قطعاً ترجیح ما استخدام فرد متخصص در عرصه برنامه نویسی است. حال اگر این فرد دیپلمه باشد یا فارغ التحصیل کاردانی دانشگاه جامع یا کارشناسی دانشگاه آزاد، تفاوتی برای ما ندارد ... اما اینکه صرفاً مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری دانشگاه شریف را ارائه کند بدون داشتن هیچ گونه دانش فنی به روز و تنها با اتکا به آموخته های دانشگاهی، قطعاً رد خواهد شد! چه اینکه طی این سال ها، بارها و بارها شاهد این مورد بوده ایم که فرد، با غرور باورنکردنی حاصل از دانشگاه محل تحصیل خود، رزومه ارسال کرده (بدون هیچ تخصص خارج از آموخته دانشگاهی) یا به جلسه مصاحبه مراجعه کرده و انتظار داشته صرف اینکه فارغ التحصیل دانشگاه های تراز اول کشور است، استخدام شود؛ حال اینکه واقعیت استخدام در بخش خصوصی (که بیش از 90 تا 95 درصد ظرفیت استخدام سالیانه کشور را به خود اختصاص می دهد) کاملاً مبتنی بر تخصص است نه مدرک دانشگاهی.

زمانی مدرک دانشگاهی و نوع دانشگاه ارزش داشت که کارفرمایان، افراد دانشگاه رفته ای نبودند ... امروزه، همه کارفرمایان خودشان درس روباه و کلاغ را خوانده اند و می دانند در دانشگاه ها خبری نیست! به همین خاطر دیگر فریفته مدرک دانشگاهی نمی شوند.

4 - «درصورت انحصار آموزش عالی در دروه های روزانه دانشگاههای دولتی، آیا این صف که میفرمایید انقدر طولانی میشد ؟» نمی دانم در کدام کشور ممکن است چنین مدلی پیاده شده باشد ... و البته اگر هم باشد، مربوط به تفکر چپ است که در این عرصه حداقل شکست آن تضمینی است! و البته همانطور که آقای نوروزی فرمودند، هدف از تحصیلات دانشگاهی صرفاً ورود به بازار کار نیست و بسیاری، با اهداف دیگر وارد دانشگاه می شوند و بنده هم اضافه کنم که مطالبه گری از دولت در این زمینه (که چرا من فارغ التحصیل دانشگاه بیکارم؟) کاملاً بیجاست! نمونه اش سر و دست شکستن برای رشته های تجربی طی سال های اخیر است که بحث آن طولانی و خارج از چارچوب این تاپیک است.

5 - درباره مسائل تخصصی رشته حقوق و علم حقوق، بنده هیچ ادعایی درباره تسلط به این حوزه ندارم؛ اما به اندازه یک دانش آموخته مدیریت دولتی که نیاز است با مباحث حقوقی آشنایی داشته باشم، «آشنا» هستم، ضمن اینکه در «تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی» برای کشور، نمی توانیم یک حوزه خاص را (ولو حقوق که حقانیت آن اثبات شده است) مورد توجه 100 درصد قرار دهیم، چه اینکه همانطور که جناب نوروزی هم اشاره کردند، تبعات تصمیم های دولت خود را در عرصه های مختلف جامعه، روان افراد، اقتصاد و ... نشان می دهد، به همین خاطر ضمن اینکه در تصمیم گیری ها نیم نگاهی به قوانین می شود، نیم نگاه های دیگری هم به سایر حوزه های تحت تاثیر باید داشت.

به خصوص در شرایط فعلی کشور و با توجه به کسری شدید بودجه دولت، قطعاً اولویت با کاهش هزینه هاست و تخصیص بودجه به بخشی که متوجه «حفظ جان مردم» است. به همین خاطر باز هم تکرار و تاکید می کنم: تخصیص بودجه کلان به ردیف آموزش عالی کشور که به ازای هر ایرانی 200 هزار تومان آب خورده است (و صرفاً 1 میلیون نفر از آن بهره می برند) در حالی که سرانه بهداشت 650 هزار تومان است (و 80 میلیون نفر ذی نفع آن هستند) اصلاً توجیه عقلایی و منطقی ندارد و باید در ساختار نظام آموزش عالی، پذیرش دوره های روزانه و ... تجدید نظر اساسی شود ... ولو اینکه تفسیر اصل 30 قانون اساسی همان باشد که شما می فرمایید، اما هنگامی که در عرصه های ضروری تر (نظیر امنیت، بهداشت و ...) نیاز به بودجه وجود دارد، باید از بودجه حوزه های غیرضروری تر تا حد امکان کاست.

ضمن تشکر از شما؛ پاسخ خود را در آنجا درج کردم: https://my.isic.ir/forum/discussion/show/267

جناب آقای باباخانی

ضمن عرض سلام و تشکر از اهتمام شما درباره این موضوع

«طراحی مدل حکمرانی بدون حکومت در آموزش عالی کشور» موضوع رساله دکتری بنده است و با توجه به اینکه سال های زیادی هم روی موضوع اشتغال فارغ التحصیلان و هم نظام آموزش عالی مطالعه و کار جدی داشته ام، نسبت به طرح بحث مذکور اقدام کردم.

مفاهیم مطرح شده توسط شما تا جایی از بحث درست بود، اما آنجا که می فرمایید: «و با استدلال فوق، به این نتیجه هم واصل میشیم که امکانات تحصیل رایگان همیشه باید در کشور وجود داشته باشه تا جوانهای مستعد بتونن با بهره گیری از این امکانات، به تحصیل بپردازن.» سه اشکال اساسی وجود دارد.

1 - منظورتان از استدلال فوق، نیاز مستمر به نیروی جدید ما به ازای بازنشستگان و ... است؛ در حالی که در خود بحث «دولت» و «نیروهای دولتی» شاهد سیاست کوچک سازی دولت هستیم و بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب 1386) به ازای هر سه نفر بازنشسته، 1 نفر مجوز استخدامی صادر می شود و به جز نیروهای حاکمیتی، هیچ استخدامی به صورت رسمی صورت نمی گیرد ... از همین رویکرد می توان متوجه شد که «تورم دولت» باعث تجدیدنظر جدی در استخدام ها شده ... و به قرینه همین سیاست، بحث عدم نیاز به فارغ التحصیلان رشته های مختلف نیز مطرح است. چرا دولت باید هزینه آموزش افرادی را بدهد که نه در بدنه خود نیازی به آن ها داشته و نه بخش خصوصی توان جذب آن ها را دارد؟

2 - فرموده اید بحث خودکفایی بحث مستمری است؛ و مطابق تعریفی که از خودکفایی داشتید، «عدم نیاز اعزام دانشجو به خارج کشور». در حال حاضر با توسعه نظام آموزش عالی کشور، کمتر رشته دانشگاهی مورد نیاز کشور است که امکان تربیت نیروی آن را در داخل نداشته باشیم. ضمن اینکه صف فارغ التحصیلان آنقدر طولانی است که به عنوان مثال، در خود نظام آموزش عالی، برای 40 سال آینده متقاضی عضویت در هیات علمی وجود دارد (با توجه به 100 هزار فارغ التحصیل دکتری و جذب سالانه 2500 استاد دانشگاه) به همین خاطر، ادامه هزینه کرد در این حوزه به بهانه خودکفایی، بی مورد است.

3 - مورد دیگر استدلال شما «جوانهای مستعد بتونن با بهره گیری از این امکانات، به تحصیل بپردازن» چنین ماموریتی در قانون اساسی برای نظام آموزش عالی تعریف نشده است. در شرایطی که به خاطر محدودیت های مالی و اقتصادی، بسیاری اولویت های دیگر برای کشور مطرح است، هزینه کرد سنگین در این حوزه اصلاً توجیهی ندارد.

4 - عبارت «شیوه پذیرش در دوره های تحصیلات عالی رایگان هم از نظر بنده کاملا عادلانه و صحیحه و صرفا شامل «رتبه های برتر» در آزمونهای سراسری مقاطع مختلف دانشگاهی میشه‌.» یک نظر کاملاً شخصی و سلیقه ای است؛ با نگاهی به هزینه سنگین ردیف بودجه آموزش عالی کشور (که عرض کردم، سرانه هر ایرانی از این هزینه 200 هزار تومان است در مقایسه با 650 هزار تومان هزینه سرانه ردیف بهداشت و درمان) و خروجی اسف بار این نظام آموزشی، ادامه روند پذیرش دوره های روزانه و هزینه دولت در این زمینه، نه توجیه منطقی دارد و نه اقتصادی. حال می خواهد از طریق آزمون سراسری باشد یا به سلیقه دانشگاه ها یا هر روش دیگری.

5 - بورسیه، یکی از روش های متداول در دنیا برای تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز است. دولت می تواند نسبت به بورسیه تعداد محدودتری از افراد اقدام نموده و به ازای هزینه ای که برای آنان انجام می دهد، ضمن اخذ تعهد جدی، کار آن ها را تضمین نماید.

فقط توجه شما را جلب می کنم به بسیاری از افرادی که در دوره های روزانه درس خوانده و از بودجه بیت المال، تامین شده اند و سپس به سراغ کار دیگری رفته اند (در مورد آقایان) یا اصلاً وارد بازار کار نشده اند (در مورد بعضی خانم ها)

6 - فرموده اید «درمورد سرعت تربیت نیروی متخصص هم باید عرض کنم که ظرفیت‌ دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی در خیلی از رشته ها تا حد زیادی منطبق با نیازهای بازار کار هستش، مگه اینکه دانشجوها کم‌کاری کنن و با سطح تخصص مطلوب فارغ التحصیل نشن. » لطفاً مستند آماری خود را برای این گزاره بیان کنید، چرا که نتایج یافته های بنده کاملاً عکس این را نشان می دهد.

سرانه نظام بهداشت به ازای هر ایرانی 650 هزارتومان است و نظام آموزش عالی 200 هزارتومان!!! در حالی که 80 میلیون دریافت کننده خدمات بهداشتی هستند و فقط 1 میلیون نفر از بودجه آموزش عالی استفاده می کنند. این یعنی هدررفت منابع ملی کشور.

اصل 30 قانون اساسی: دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش فارغ التحصیل بیکار در جامعه =} سرحد خودکفایی را طی کرده ایم =} دولت نباید ریالی بابت تحصیلات دانشگاهی هزینه کند!

همانطور که حاج آقا هم فرمودند، از خودمان شروع کنیم! تک تک ما رفتار جهان سومی داریم و انتظار داریم سطح رفاه‌مان به اندازه کشورهای اسکاندیناوی باشد! میانگین نرخ مشارکت اقتصادی دنیا 64 درصد است و در ایران 36 درصد ... بد نیست گاهی انگشت اتهام را سمت خودمان برگردانیم.

جای دفاع ندارد! طی یک سال گذشته، درآمد چه کسی 100 درصد رشد داشته که اکنون بتواند یک جنس مشخص را به دو برابر قیمت بخرد؟! اما فرموده شما، مصداق صحبت استاد است ... مهندس عزیز، طی یک سال، 100 درصد اضافه شده، نه 460 درصد!

آقای جاویدنیا؛ قیمت دلار 12 شهریور 98 معادل 11400 تومان بوده و 12 شهریور 99 معادل 23100؛ یعنی حدود 102 درصد رشد داشته است. همان روز، قیمت لپتاپ HP ay 116 معادل ۳,۵۱۰,۰۰۰ و امروز قیمت آن 8,070,000 تومان است.