یک دانشجوی کارشناسی که در شغلی غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول به کار است و قصد دارد تا مقطع دکتری (PhD) ادامه دهد، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که نه به تحصیلش آسیب برسد و نه شغلش را از دست بدهد. در این مسیر، مدیریت زمان، تعیین اولویت‌ها و ایجاد تعادل بین کار و تحصیل بسیار مهم است؛ ۱. برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زمان اولویت‌بندی کنید: اگر هدف اصلی شما ادامه تحصیل تا مقطع دکتری است، پس باید تحصیل را در اولویت نخست قرار دهید و به نحوی کار کنید که به آن لطمه نزند. شغل شما نیز اهمیت دارد، اما باید به‌گونه‌ای باشد که انعطاف‌پذیر بوده و مانع پیشرفت تحصیلی نشود. برنامه‌ریزی روزانه و هفتگی: از تقویم تحصیلی دانشگاه و ساعات کاری خود استفاده کنید تا ببینید در چه زمان‌هایی امکان مطالعه یا انجام کارهای دانشگاهی را دارید. ساعات کاری منعطف را در صورت امکان انتخاب کنید (مثلاً کارهای پاره‌وقت، فریلنسری یا شیفت‌های انعطاف‌پذیر). سعی کنید در طول هفته زمان‌های مشخصی را برای مطالعه و مرور دروس اختصاص دهید (مثلاً هر شب ۲ ساعت مطالعه مفید). استفاده از تکنیک‌های بهره‌وری: تکنیک پومودورو (۲۵ دقیقه مطالعه + ۵ دقیقه استراحت) برای تمرکز بالا. برنامه‌ریزی معکوس: تعیین هدف نهایی (PhD) و برنامه‌ریزی مرحله‌به‌مرحله از حالا تا آن زمان. ۲. انتخاب شغلی که انعطاف‌پذیر باشد بهترین گزینه‌ها: مشاغلی که امکان دورکاری داشته باشند (مانند کارهای فریلنسری، تولید محتوا، تدریس خصوصی، مترجمی، برنامه‌نویسی و طراحی گرافیک). شغل‌هایی با ساعات کاری پاره‌وقت که بتوانید آن‌ها را مدیریت کنید. کار در محیط‌های علمی و پژوهشی که به ادامه تحصیل شما کمک کند (مثلاً دستیار پژوهشی در دانشگاه، یا همکاری با استادان در پروژه‌های تحقیقاتی). مشاغلی که ممکن است مانع پیشرفت تحصیلی شوند: کارهایی که ساعت‌های زیادی نیاز دارند و به‌شدت انرژی‌بر هستند. مشاغلی که نیاز به تمرکز بالا در خارج از فضای دانشگاه دارند و نمی‌توانند با زمان‌های آزاد تحصیلی هماهنگ شوند. ۳. افزایش مهارت‌های مرتبط با آینده تحصیلی حتی اگر شغل شما غیرمرتبط است، سعی کنید مهارت‌های مفیدی یاد بگیرید که در آینده تحصیلی و شغلی‌تان مفید باشند. تقویت مهارت‌های پژوهشی: یادگیری نرم‌افزارهایی مانند SPSS، MATLAB، EndNote، Mendeley یا نرم‌افزارهای تحلیل داده که در مقاطع بالاتر کاربرد دارند. افزایش مهارت‌های نگارش علمی و مقاله‌نویسی: که برای مقطع دکتری بسیار مهم است. تقویت زبان انگلیسی: چون اکثر منابع علمی و آزمون‌های دکتری به زبان انگلیسی نیاز دارند (مثلاً TOEFL، IELTS یا MSRT). ۴. حفظ تعادل بین تحصیل، کار و زندگی شخصی برنامه‌ریزی انعطاف‌پذیر داشته باشید، اما خود را بیش از حد تحت فشار نگذارید. حفظ سلامت جسمی و روانی: خواب کافی، تغذیه مناسب، و استراحت در بین کار و مطالعه بسیار مهم است. شبکه‌سازی و ارتباطات: با اساتید، پژوهشگران و همکاران ارتباط برقرار کنید تا در آینده از فرصت‌های تحصیلی و شغلی بهتری بهره ببرید. جمع‌بندی هدف اصلی شما ادامه تحصیل است، پس کار نباید مانع رشد علمی شما شود. شغل مناسب = انعطاف‌پذیری، کمترین تداخل با تحصیل، و در صورت امکان، مرتبط با مهارت‌های پژوهشی. مدیریت زمان و برنامه‌ریزی دقیق کلید موفقیت شماست. یادگیری مهارت‌های تحقیقاتی و زبانی، شما را برای مقاطع بالاتر آماده می‌کند.

از نظر لفظی و معنایی، تفاوت بین رَجم و سنگسار به نکات زیر برمی‌گردد: ۱. رَجم (رَجْم) واژه‌ای عربی است که از ریشه "ر-ج-م" گرفته شده و به معنی پرتاب کردن سنگ، لعنت کردن و طرد کردن است. در اصطلاح فقهی و دینی، رجم به معنی اجرای مجازات پرتاب سنگ به فرد محکوم طبق احکام شرعی است. ۲. سنگسار واژه‌ای فارسی است که از دو بخش "سنگ" و "سار" (به معنی پوشاندن یا قرار گرفتن در معرض) تشکیل شده است. در ادبیات فارسی، سنگسار یعنی زدن فردی با سنگ تا حد مرگ و بیشتر در متون عمومی به کار می‌رود. تفاوت اصلی: "رجم" اصطلاحی شرعی و فقهی است که در متون اسلامی استفاده می‌شود، اما "سنگسار" واژه‌ای فارسی و عمومی‌تر است که به همان مجازات اشاره دارد.

بیشترین توان همگرایی (Convergence Power) در چشم مربوط به عدسی (Lens) است. دلایل: عدسی چشم یک ساختار انعطاف‌پذیر است که با تغییر شکل خود، میزان شکست نور را تنظیم می‌کند و به تمرکز تصویر روی شبکیه کمک می‌کند. ماهیچه‌های مژگانی (Ciliary Muscles) اطراف عدسی، با انقباض و انبساط خود، شکل عدسی را تغییر داده و باعث افزایش یا کاهش قدرت همگرایی می‌شوند. در حالت دید نزدیک، ماهیچه‌های مژگانی منقبض شده و عدسی ضخیم‌تر می‌شود، که باعث افزایش توان همگرایی نور می‌شود. مقایسه با سایر بخش‌های چشم: قرنیه (Cornea) نیز در شکست نور نقش مهمی دارد، اما توان همگرایی آن ثابت و غیرقابل تغییر است. زجاجیه و سایر بخش‌ها تأثیر کمی در تغییر میزان همگرایی دارند. بنابراین، عدسی چشم بیشترین توان همگرایی را دارد، زیرا قابلیت تغییر شکل و تنظیم تمرکز را داراست.

در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، برخی مصوبات مجلس شورای اسلامی به امضای رئیس‌جمهور نرسیده‌اند، اما طبق اصل ۹۴ و ۱۲۳ قانون اساسی، اگر رئیس‌جمهور از امضای مصوبه‌ای خودداری کند، پس از گذشت پنج روز، رئیس مجلس می‌تواند آن را برای انتشار و اجرا به روزنامه رسمی کشور ارسال کند؛ ۱. قانون اصلاح انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۸) رئیس‌جمهور وقت: حسن روحانی دلیل عدم امضا: دولت با برخی بندهای این مصوبه، ازجمله شرایط جدید برای تأیید صلاحیت نامزدها، مخالف بود. سرنوشت مصوبه: با توجه به مخالفت دولت، رئیس مجلس وقت (علی لاریجانی) مصوبه را برای اجرا به روزنامه رسمی ارسال کرد. ۲. قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها (۱۳۹۹) رئیس‌جمهور وقت: حسن روحانی دلیل عدم امضا: این قانون، دولت را موظف به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم به ۲۰ درصد و کاهش تعهدات برجامی می‌کرد، اما دولت روحانی این اقدام را مغایر با سیاست‌های کلان دیپلماسی هسته‌ای می‌دانست. سرنوشت مصوبه: پس از امتناع رئیس‌جمهور از امضا، رئیس مجلس وقت (محمدباقر قالیباف) آن را برای اجرا ابلاغ کرد. ۳. قانون تغییر ساعت رسمی کشور (۱۴۰۲) رئیس‌جمهور وقت: سید ابراهیم رئیسی دلیل عدم امضا: دولت مخالف تغییر سیاست ساعت رسمی کشور بود و معتقد بود که این تصمیم مشکلاتی در مدیریت انرژی و هماهنگی سیستم‌های اداری ایجاد می‌کند. سرنوشت مصوبه: رئیس مجلس (محمدباقر قالیباف) آن را امضا و برای اجرا ابلاغ کرد. جمع‌بندی طبق قانون، رئیس‌جمهور نمی‌تواند مانع اجرای مصوبات مجلس شود و اگر امضا نکند، رئیس مجلس اختیار ابلاغ و اجرای مصوبه را دارد. این اتفاق در موارد متعددی رخ داده که سه مورد بالا از برجسته‌ترین نمونه‌های آن هستند.

انجام شد ... موفق باشید ... ولی در راستای با موضوعی که نوشتید نبود ...

برای موفقیت در آزمون دکتری جامعه‌شناسی، باید منابع اصلی این رشته را به‌صورت هدفمند و استراتژیک مطالعه کنید. آزمون شامل دو بخش عمومی (زبان و استعداد تحصیلی) و تخصصی است؛ ۱. منابع پیشنهادی برای آزمون دکتری جامعه‌شناسی الف) دروس تخصصی جامعه‌شناسی نظریه‌های جامعه‌شناسی نظریه‌های جامعه‌شناسی – ریتزر (ترجمه محسن ثلاثی) نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر – جورج ریتزر (ترجمه محسن ثلاثی) جامعه‌شناسی کلاسیک – تیم دیلا (ترجمه بهرنگ صدیقی) نظریه‌های جامعه‌شناسی معاصر – آنتونی الیوت (ترجمه حمید عضدانلو) روش تحقیق در علوم اجتماعی روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی – ببی (ترجمه حسن پویان) روش تحقیق در علوم اجتماعی – نئومان (ترجمه اسماعیل قهرمانی‌مهر) روش تحقیق در علوم اجتماعی – دواس (ترجمه علیرضا نیک‌خلق) روش‌های تحقیق کیفی در علوم اجتماعی – استراوس و کوربین (ترجمه بیژن سلطانی) جامعه‌شناسی توسعه و نوسازی توسعه و تضاد – حسین بشیریه نظریه‌های توسعه و توسعه‌نیافتگی – علی‌رضا بنی‌جماد جامعه‌شناسی توسعه – مایکل تودارو (ترجمه غلامرضا آزاد) جامعه‌شناسی فرهنگی و ارتباطات جامعه‌شناسی فرهنگ – دیوید اینگل هارت (ترجمه حسن چاوشیان) جامعه‌شناسی فرهنگ – ژان کلود پاسرون درآمدی بر جامعه‌شناسی هنر و ادبیات – پی‌یر بوردیو (ترجمه محمد ضیمران) جامعه‌شناسی سیاسی جامعه‌شناسی سیاسی – حسین بشیریه قدرت، دولت و ایدئولوژی – حسین بشیریه مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی – امیرمحمد حاجی‌ یوسفی ب) دروس عمومی استعداد تحصیلی استعداد تحصیلی آزمون دکتری – حسین آقاسی استعداد تحصیلی آزمون دکتری – مسیح خواه و وکیلی زبان انگلیسی کتاب زبان عمومی زیر ذره‌بین – جهانشاهی و ناصری مجموعه تست‌های تافل و آیلتس برای تقویت درک مطلب ۲. نحوه مطالعه پیشنهادی مرحله اول: برنامه‌ریزی و انتخاب منابع ابتدا منابع اصلی را مشخص کنید و بر اساس بودجه‌بندی سوالات سال‌های قبل، مباحث مهم‌تر را اولویت‌بندی کنید. روزانه ۴ تا ۶ ساعت مطالعه داشته باشید و آن را بین دروس تخصصی و عمومی تقسیم کنید. مرحله دوم: مطالعه عمیق و مفهومی برای نظریه‌های جامعه‌شناسی، ابتدا یک بار مطالعه اولیه داشته باشید، سپس نکات مهم را خلاصه‌نویسی کنید. روش تحقیق را با تمرین مثال‌های کاربردی یاد بگیرید. مرحله سوم: خلاصه‌برداری و مرور مداوم خلاصه‌نویسی و استفاده از فیش‌برداری باعث تثبیت مطالب می‌شود. مرور هفتگی را فراموش نکنید و حتماً از نقشه ذهنی برای دسته‌بندی نظریه‌ها استفاده کنید. مرحله چهارم: تست‌زنی و شبیه‌سازی آزمون حداقل ۲ ماه آخر را به تست‌زنی اختصاص دهید. سوالات آزمون‌های سال‌های قبل را بررسی کنید و با استفاده از تست‌های استاندارد، سرعت و دقت خود را افزایش دهید. مرحله پنجم: تمرکز بر دروس عمومی روزانه یک ساعت را به استعداد تحصیلی و یک ساعت را به زبان انگلیسی اختصاص دهید. مطالعه لغات پرکاربرد، گرامر و درک مطلب را در برنامه داشته باشید. ۳. جمع‌بندی مطالعه منابع اصلی + خلاصه‌نویسی + تست‌زنی مهم‌ترین عوامل موفقیت هستند. ابتدا دروس مفهومی را عمیق مطالعه کنید، سپس مرورهای منظم و فشرده داشته باشید. تست‌های سال‌های گذشته را حداقل ۳ بار بررسی کنید. زمان‌بندی دقیق داشته باشید تا از مرور غافل نشوید.

مردم‌واری یکی از اصول بنیادین معماری ایرانی است که به توجه به ابعاد انسانی، نیازها، احساسات و آسایش کاربران فضا اشاره دارد. این اصل باعث شده است که معماری ایرانی همواره هماهنگ با شرایط زیستی، فرهنگی و روحی مردم باشد. ۱. تعریف مردم‌واری در معماری ایرانی مردم‌واری به معنای رعایت مقیاس انسانی در طراحی فضاها، تناسبات معماری و ایجاد محیطی سازگار با نیازهای فیزیکی و روانی افراد است. این اصل باعث شده است که بناهای ایرانی نه‌تنها زیبا، بلکه راحت و قابل استفاده برای مردم باشند. شیخ بهایی در توصیف معماری ایرانی می‌گوید: "خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنی باید چنان باشد که تو را در آغوش گیرد، نه اینکه تو در آن گم شوی." ۲. ویژگی‌های مردم‌واری در معماری ایرانی ۱. مقیاس انسانی در طراحی فضاها اندازه درها، پنجره‌ها، ایوان‌ها و اتاق‌ها بر اساس اندازه‌های طبیعی بدن انسان طراحی شده‌اند. ارتفاع سقف‌ها، عرض معابر و اندازه حیاط‌ها با نیازهای زندگی روزمره ایرانیان هماهنگ بوده است. برای مثال، در خانه‌های سنتی ایرانی، ارتفاع سقف معمولاً طوری طراحی شده که هم احساس شکوه بدهد و هم متناسب با اندازه بدن انسان باشد. ۲. آسایش حرارتی و اقلیمی معماری ایرانی همیشه با اقلیم و شرایط محیطی هر منطقه هماهنگ بوده است. استفاده از بادگیرها، حیاط مرکزی، ایوان، ساباط و حوض برای ایجاد تهویه طبیعی و کاهش گرما در مناطق گرم و خشک ایران. دیوارهای ضخیم و مصالح بومی (مانند خشت و گل) برای حفظ دمای داخلی در فصول مختلف سال. ۳. تناسبات زیباشناختی و هندسی استفاده از نسبت‌های طلایی در معماری، الهام گرفته از ریاضیات و طبیعت. رعایت هندسه مقدس در طراحی مساجد، کاروانسراها و خانه‌های سنتی. بهره‌گیری از قوس‌ها، مقرنس‌ها و گچ‌بری‌ها برای ایجاد فضاهای دلنشین. ۴. تطبیق‌پذیری با فرهنگ و سبک زندگی ایرانی حریم خصوصی (محرمیت) در خانه‌های ایرانی، با طراحی دو بخش اندرونی و بیرونی. معماری خانه‌ها به گونه‌ای بوده که زنان و مردان بتوانند با رعایت اصول فرهنگی و اجتماعی در فضاهای مختلف خانه رفت‌وآمد کنند. فضاهایی مانند حوضخانه، شاه‌نشین و تالار بر اساس نیازهای زندگی ایرانیان طراحی شده‌اند. ۵. انعطاف‌پذیری در فضاهای معماری اتاق‌های چندمنظوره که در ساعات مختلف شبانه‌روز کاربری متفاوت دارند. (مثلاً اتاقی که هم‌زمان برای نشیمن، پذیرایی و خواب استفاده می‌شود). درهای ارسی و پارتیشن‌های متحرک که امکان تغییر چیدمان داخلی را فراهم می‌کنند. خانه‌های ایرانی بر اساس نیازهای خانواده‌ها، امکان گسترش و تغییر داشتند. ۳. نمونه‌هایی از مردم‌واری در معماری ایرانی خانه بروجردی‌ها در کاشان طراحی ایوان‌ها و حوضخانه‌ها برای تهویه طبیعی. رعایت محرمیت و جداسازی فضاهای خصوصی و عمومی. استفاده از معماری متناسب با نیازهای خانوادگی ایرانیان. مسجد جامع اصفهان رعایت تناسبات انسانی در ارتفاع ایوان‌ها و شبستان‌ها. ایجاد فضای معنوی متناسب با نیازهای روحی انسان. طراحی نورپردازی طبیعی برای ایجاد حس آرامش. کاروانسرای عباسی (مادرشاه) در اصفهان طراحی ورودی‌ها، حجره‌ها و ایوان‌ها متناسب با نیازهای مسافران. استفاده از حیاط مرکزی برای تعامل و ارتباط اجتماعی. معماری مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی. ۴. اهمیت مردم‌واری در معماری معاصر معماری ایرانی همواره بر پایه اصل مردم‌واری بنا شده است، اما امروزه بسیاری از ساختمان‌های جدید بدون توجه به نیازهای انسانی، فرهنگی و اقلیمی طراحی می‌شوند. برای بازگشت به معماری اصیل ایرانی، لازم است که در طراحی‌های جدید: مقیاس انسانی و تناسبات را رعایت کنیم. از مصالح بومی و پایدار برای ایجاد آسایش حرارتی استفاده کنیم. فضاهای انعطاف‌پذیر و چندمنظوره را در ساختمان‌های مسکونی و اداری مدنظر قرار دهیم. محرمیت و فرهنگ ایرانی را در طراحی داخلی لحاظ کنیم.

آموزش‌های مجازی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و انتظار می‌رود در آینده تأثیرات عمیقی بر نیروی فنی، مهندسی و آموزشی کشور بگذارد؛ ۱. مزایای آموزش‌های مجازی بر نیروی فنی و مهندسی افزایش دسترسی به دانش فنی و مهندسی با گسترش دوره‌های آنلاین، آموزش‌های مهندسی و فنی در دسترس تمام نقاط کشور قرار می‌گیرد، حتی مناطق محروم. دانشجویان و مهندسان می‌توانند از دوره‌های تخصصی بین‌المللی در دانشگاه‌های برتر دنیا استفاده کنند. یادگیری مهارت‌های عملی از راه دور شبیه‌سازهای مهندسی (مانند ANSYS، MATLAB، AutoCAD و CATIA) و محیط‌های واقعیت مجازی (VR) به مهندسان امکان تمرین مهارت‌های عملی را از راه دور می‌دهند. آزمایشگاه‌های مجازی، مانند Virtual Labs، امکان تمرین‌های عملی بدون نیاز به حضور فیزیکی را فراهم می‌کنند. افزایش مهارت‌های بین‌رشته‌ای آموزش‌های آنلاین به متخصصان فنی و مهندسی اجازه می‌دهد مهارت‌های مکمل مانند برنامه‌نویسی، مدیریت پروژه و کارآفرینی را نیز کسب کنند. این امر باعث افزایش توانمندی‌های آن‌ها در بازار کار جهانی می‌شود. کاهش هزینه‌های آموزش آموزش مجازی هزینه‌های مرتبط با سفر، اقامت و تجهیزات آموزشی فیزیکی را کاهش داده و یادگیری را ارزان‌تر می‌کند. شرکت‌ها می‌توانند از آموزش‌های مجازی برای ارتقای مهارت کارکنان خود بدون نیاز به مرخصی‌های طولانی استفاده کنند. افزایش تعاملات بین‌المللی دوره‌های مجازی امکان ارتباط مستقیم با اساتید و متخصصان جهانی را فراهم می‌کنند. این امر باعث می‌شود مهندسان داخلی بتوانند دانش و تکنولوژی‌های روز دنیا را سریع‌تر یاد بگیرند. ۲. چالش‌ها و معایب آموزش‌های مجازی در حوزه مهندسی و فنی کاهش مهارت‌های عملی در برخی رشته‌ها برخی مهارت‌های مهندسی مانند جوشکاری، تعمیرات صنعتی، مهندسی عمران و پزشکی مهندسی نیاز به کار عملی دارند که آموزش‌های مجازی نمی‌توانند به‌خوبی جایگزین آن شوند. نیاز به ترکیب آموزش مجازی با دوره‌های عملی حضوری همچنان باقی خواهد ماند. کمبود زیرساخت‌های مناسب در کشور بسیاری از مناطق کشور هنوز با مشکلات اینترنت و تجهیزات مناسب مواجه هستند که می‌تواند باعث کاهش کیفیت یادگیری مجازی شود. هزینه تجهیزات مانند لپ‌تاپ، اینترنت پرسرعت و نرم‌افزارهای تخصصی برای برخی افراد بالاست. کاهش تعاملات اجتماعی و مهارت‌های نرم (Soft Skills) آموزش‌های حضوری علاوه بر مهارت‌های فنی، مهارت‌های ارتباطی، کار تیمی و حل مسئله را نیز تقویت می‌کنند، اما آموزش مجازی می‌تواند این تعاملات را کاهش دهد. مهندسان آینده ممکن است در مهارت‌های رهبری و کار تیمی دچار ضعف شوند. ۳. تأثیر آموزش‌های مجازی بر نظام آموزشی کشور افزایش انعطاف‌پذیری در آموزش معلمان و اساتید می‌توانند برنامه‌های آموزشی خود را شخصی‌سازی کرده و به گروه‌های مختلف دانشجویان دسترسی داشته باشند. دانش‌آموزان می‌توانند با سرعت دلخواه خود یاد بگیرند و دروس را چندین بار مرور کنند. بهبود کیفیت آموزش با هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند عملکرد دانشجویان را تحلیل کرده و دوره‌های آموزشی سفارشی‌سازی‌شده ارائه دهند. استفاده از چت‌بات‌های آموزشی و سیستم‌های خودکار تصحیح تکالیف باعث کاهش فشار کاری معلمان می‌شود. افزایش آموزش‌های مهارتی و کارآفرینی با ورود پلتفرم‌های آنلاین آموزشی مانند Coursera، Udemy و فرادرس، امکان یادگیری مهارت‌های عملی برای کارآفرینی و اشتغال‌زایی افزایش یافته است. این امر می‌تواند مشکلات بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را کاهش دهد. کاهش کیفیت یادگیری در برخی دانش‌آموزان برخی از دانش‌آموزان و دانشجویان در محیط‌های مجازی تمرکز کافی ندارند و نیاز به نظارت حضوری دارند. عدم تعامل رو در رو با معلمان ممکن است انگیزه یادگیری را کاهش دهد. چالش در ارزیابی و سنجش مهارت‌ها آزمون‌های آنلاین ممکن است تقلب و عدم ارزیابی واقعی دانشجویان را افزایش دهد. برای ارزیابی صحیح، نیاز به روش‌های پیشرفته مانند آزمون‌های تعاملی، هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها خواهد بود. ۴. نتیجه‌گیری: آینده آموزش مجازی و تأثیر آن بر نیروی کار آموزش‌های مجازی آینده آموزش فنی، مهندسی و آموزشی را متحول خواهند کرد، اما نیاز به ترکیب با آموزش‌های حضوری برای مهارت‌های عملی وجود دارد. نیروهای فنی و مهندسی کشور می‌توانند از این فرصت برای یادگیری مهارت‌های جدید، تعاملات بین‌المللی و کاهش هزینه‌های آموزشی استفاده کنند. اما چالش‌هایی مانند کمبود زیرساخت، کاهش تعاملات اجتماعی و ضعف در مهارت‌های عملی باید مدیریت شوند. پیشنهادات برای بهینه‌سازی آموزش مجازی: ترکیب آموزش مجازی و عملی برای رشته‌های فنی و مهندسی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اینترنت و تجهیزات آموزشی استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری شخصی‌سازی‌شده برای بهبود کیفیت آموزش افزایش دوره‌های مهارت‌محور و کارآموزی آنلاین برای کاهش فاصله بین دانشگاه و بازار کار به‌کارگیری ابزارهای ارزیابی پیشرفته برای جلوگیری از تقلب و افزایش دقت سنجش مهارت‌ها

دولت بوردیویی (Bourdieusian State) مفهومی است که از نظریات پیر بوردیو (Pierre Bourdieu)، جامعه‌شناس فرانسوی، نشأت گرفته و به تحلیل دولت از منظر نظریه‌های وی، به‌ویژه نظریه قدرت نمادین (Symbolic Power) و سرمایه (Capital) می‌پردازد. ۱. تعریف دولت بوردیویی دولت بوردیویی به‌عنوان یک نهاد مسلط که از طریق انباشت و کنترل سرمایه‌های مختلف (اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین) عمل می‌کند، شناخته می‌شود. در این دیدگاه، دولت نه‌تنها یک دستگاه اداری و بوروکراتیک است، بلکه میدان قدرتی است که در آن منافع گروه‌های مختلف به رقابت می‌پردازند. برخلاف تعاریف سنتی دولت که بر اقتدار، قانون و نظم تمرکز دارند، بوردیو دولت را به‌عنوان سازمانی که در طول تاریخ به انحصار کنترل مشروع سرمایه‌های مختلف دست یافته است، می‌بیند. ۲. ویژگی‌های دولت بوردیویی دولت به‌عنوان انحصارگر مشروعیت دولت در طول زمان به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند مشروعیت را تعیین و اعمال کند، یعنی تعیین کند چه چیزهایی قانونی، معتبر و پذیرفته‌شده هستند. این انحصار شامل زور مشروع (مشابه نظریه ماکس وبر) و کنترل سرمایه‌های نمادین (مشابه نظریه فوکو) است. کنترل سرمایه‌های چهارگانه بوردیو معتقد است که دولت با انحصار و توزیع چهار نوع سرمایه، قدرت خود را حفظ می‌کند: سرمایه اقتصادی (کنترل بر منابع مالی و دارایی‌ها) سرمایه فرهنگی (نظام آموزشی، مدارک تحصیلی، دانش مشروع) سرمایه اجتماعی (شبکه‌های قدرت و روابط اجتماعی) سرمایه نمادین (اقتدار، مشروعیت، ایدئولوژی) نقش دولت در تولید و بازتولید نابرابری دولت از طریق ساختارهای آموزشی، رسانه‌ها و نهادهای اداری، نابرابری‌های اجتماعی را تقویت کرده و مشروعیت می‌بخشد. طبقات حاکم از دولت برای حفظ جایگاه خود و تداوم سلطه طبقاتی استفاده می‌کنند. دولت به‌عنوان فضا و میدان مبارزه برخلاف دیدگاه‌های کلاسیک که دولت را یک نهاد یکپارچه می‌بینند، بوردیو آن را میدان رقابت میان نخبگان و گروه‌های اجتماعی می‌داند. در این میدان، بروکرات‌ها، سیاستمداران، روشنفکران و سرمایه‌داران برای کنترل منابع قدرت رقابت می‌کنند. ۳. تفاوت دولت بوردیویی با نظریه‌های کلاسیک دولت مکتب نظری نقش دولت تفاوت با دولت بوردیویی ماکس وبر انحصار مشروع خشونت بوردیو علاوه بر خشونت، بر سرمایه نمادین و فرهنگی تأکید دارد. کارل مارکس ابزار سلطه طبقه حاکم بوردیو دولت را یک میدان رقابت نخبگان می‌بیند، نه فقط ابزار یک طبقه. فوکو نهاد انضباطی و کنترل زیست‌قدرت بوردیو علاوه بر کنترل بدن، به سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی توجه دارد. ۴. جمع‌بندی دولت بوردیویی یک ساختار پیچیده از قدرت است که انحصار مشروعیت، سرمایه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین را در اختیار دارد و از آن برای تداوم سلطه و بازتولید نظم اجتماعی استفاده می‌کند. در این چارچوب، دولت نه‌فقط یک ابزار اعمال قدرت بلکه میدان رقابت و کشمکش گروه‌های مختلف است.

در علم حقوق، عقل هم به‌عنوان منبع و هم به‌عنوان ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما نقش آن بسته به نظام حقوقی و مکتب فکری متفاوت است. ۱. عقل به‌عنوان منبع حقوق در برخی نظام‌های حقوقی و مکاتب حقوقی، عقل به‌عنوان یک منبع مستقل از قواعد حقوقی شناخته می‌شود. این امر به‌ویژه در حقوق طبیعی و فقه اسلامی دیده می‌شود: در حقوق طبیعی: نظریه‌پردازانی مانند آکویناس، لاک و گروسیوس معتقدند که اصول حقوقی از عقل سلیم و طبیعت انسانی سرچشمه می‌گیرند و قوانین انسانی باید بر مبنای اصول عقلی تنظیم شوند. در فقه اسلامی (خصوصاً مذهب شیعه): عقل یکی از چهار منبع استنباط احکام (کتاب، سنت، اجماع، عقل) است. در این دیدگاه، اگر یک حکم شرعی را نتوان مستقیماً از کتاب و سنت استخراج کرد، عقل می‌تواند به استنباط آن کمک کند. به‌عنوان مثال، قاعده ملازمه (کلّ ما حکم به العقل، حکم به الشرع) نشان‌دهنده این است که هر حکمی که عقل آن را ضروری بداند، شرع نیز آن را تأیید می‌کند. در نظام‌های حقوقی عرفی (Common Law): در رویه‌های قضایی کشورهایی مانند انگلستان و آمریکا، عقلانیت قضایی (Judicial Reasoning) نقش مهمی در توسعه حقوق دارد. ۲. عقل به‌عنوان ابزار حقوقی حتی در نظام‌هایی که عقل را به‌عنوان منبع مستقل حقوقی نمی‌پذیرند، از آن به‌عنوان ابزار تفسیر و تحلیل قوانین استفاده می‌شود: در تفسیر قوانین: قضات و حقوق‌دانان از منطق و استدلال عقلی برای تفسیر متون قانونی و درک روح قانون استفاده می‌کنند. در تحلیل حقوقی و استدلال قضایی: در دعاوی حقوقی، وکلا و قضات از قیاس، استدلال منطقی و اصول عقلی برای تحلیل پرونده‌ها و ارائه استدلال‌های قانع‌کننده بهره می‌برند. در تنظیم و اصلاح قوانین: قانون‌گذاران برای طراحی نظام‌های حقوقی کارآمد از تحلیل‌های عقلی استفاده می‌کنند تا قوانین عادلانه، منطقی و سازگار با نیازهای جامعه وضع کنند. نتیجه‌گیری در فقه شیعه و حقوق طبیعی، عقل یک منبع مستقل در کنار سایر منابع حقوقی است. در حقوق موضوعه و نظام‌های عرفی، عقل به‌عنوان ابزار تفسیر و استدلال حقوقی نقش کلیدی دارد. بنابراین، عقل هم منبع و هم ابزار حقوق است، اما نقش آن در هر نظام حقوقی ممکن است متفاوت باشد.