گفت‌وگوی علمی

مهدی فاتحی

موضوع توافق دوباره با آمریکا در قالب برجام و امکان عادی‌سازی روابط در دوره بایدن بسیار پیچیده است و به عوامل متعددی بستگی دارد. برای تحلیل این موضوع، باید هم دیدگاه ایران و هم سیاست‌های آمریکا را در نظر گرفت. ۱. آیا احیای برجام در دوره بایدن ممکن است؟ مواضع آمریکا: دولت بایدن در ابتدا اعلام کرد که خواهان بازگشت به برجام است، اما شرط‌هایی مانند مذاکره درباره مسائل موشکی و منطقه‌ای را مطرح کرد، که ایران آن را نپذیرفت. بعد از خروج ترامپ از برجام (۲۰۱۸)، آمریکا بارها تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال کرد، و بایدن هم بسیاری از این تحریم‌ها را حفظ کرده است. با توجه به انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا و احتمال پیروزی مجدد ترامپ یا یک جمهوری‌خواه دیگر، آینده برجام نامشخص است. مواضع ایران: ایران خواهان لغو تحریم‌ها و تضمین عدم خروج مجدد آمریکا از توافق است، اما آمریکا چنین تضمینی را نمی‌دهد. برخی سیاست‌گذاران ایرانی معتقدند که مذاکره مجدد با آمریکا ممکن است، اما نباید شامل مسائل دفاعی و منطقه‌ای شود. ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داده و میزان غنی‌سازی اورانیوم افزایش یافته، که این موضوع مذاکرات را پیچیده‌تر کرده است. نتیجه: احتمال احیای کامل برجام در دوره بایدن ضعیف است، مگر اینکه طرفین در مورد یک توافق محدود و موقت به نتیجه برسند. ۲. آیا عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا ممکن است؟ روابط ایران و آمریکا چندین دهه تنش‌زا بوده و فقط یک توافق هسته‌ای نمی‌تواند این تنش‌ها را کاملاً از بین ببرد. مسائل تحریم‌ها، نفوذ منطقه‌ای ایران، برنامه موشکی، و روابط ایران با روسیه و چین از موانع اصلی عادی‌سازی روابط هستند. لابی‌های سیاسی داخلی در آمریکا و ایران نیز بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیر دارند. برخی جناح‌های سیاسی در هر دو کشور به عادی‌سازی روابط بدبین هستند و آن را تهدیدی برای استقلال یا امنیت می‌دانند. نتیجه: در کوتاه‌مدت، عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا بعید به نظر می‌رسد، اما در بلندمدت و با تغییرات سیاسی در هر دو کشور، ممکن است راه‌هایی برای بهبود روابط پیدا شود.

برای ارسال پاسخ شوید.