گفت‌وگوی علمی

فرحان رشیدی شیخ تیمور

برای کاهش گشتاور پیچشی (Torque) و کشش (Drag) در گل حفاری، از روان‌کننده‌های حفاری ( Drilling Lubricants یا Mud Lubricants) استفاده می‌شود. انواع روان‌کننده‌ها در گل حفاری: نوع روان کننده کاربرد اصلی مزیت روان کننده های روغنی (روغن های روغنی) مناسب برای شرایط سخت حفاری و محیط‌های با دما و فشار بالا کاهش شدید گشتاور، جلوگیری از سایش روان کننده های صابونی (روان کننده های مبتنی بر صابون) مناسب برای حفاری در سنگهای ساینده کاهش اصطکاک، کمک به آزاد شدن لوله روان کننده های گرافیتی یا جامد (روان کننده های جامد مانند گرافیت یا مولیبدن) مناسب برای شرایط خیلی سایشی ماندگاری بالا روان‌کننده‌های زیست‌تخریب‌پذیر (روان‌کننده‌های سازگار با محیط زیست) مناسب برای محیط زیست کم خطر برای طبیعت، کاربرد در حفاریهای حساس بهترین روان کننده برای کاهش پیچشی: بسته به نوع گل حفاری و شرایط چاه، بهترین انتخاب معمولاً یکی از اینهاست: 1. روان کننده های پایه روغنی (روغن کننده های گلی بر پایه روغن) مانند: روغن دیزل، روغن معدنی، روان کننده های مبتنی بر استر 2. مواد افزودنی تجاری آماده: برخی از برندهای معروف مانند: LUBE-178 (شرکت MI SWACO) EZ-LUBE (شرکت باروید) دریل لوب روان کننده های پلیمری اینها برای گشتاور و کشیدن بسیار سریع هستند. نکته فنی مهم: روان کننده مناسب باید با نوع گل حفاری (Water Base یا Oil Base) سازگار باشد. دوز مصرفی روان کننده معمولاً بین 1 تا 5 درصد حجم گل هست. استفاده صحیح از روان کننده: کاهش سایش رشته حفاری افزایش عمر تجهیزات بهبود راندمان حفاری کاهش مصرف انرژی در عملیات حفاری جمع بندی پاسخ: مناسب‌ترین روان‌کننده برای کاهش چرخش پیچشی در گل حفاری، روان‌کننده‌های پایه روغنی یا افزودنی‌های مخصوص حفاری هستند که با توجه به شرایط چاه و نوع گل می‌شناختند و وظیفه اصلی‌شان کاهش رشته‌های حفاری است.

روان‌کننده مناسب برای کاهش گشتاور پیچشی (Torque) در گل حفاری، روان‌کننده‌های اصطکاک‌کاه (Lubricants) هستند که برای کاهش اصطکاک بین رشته حفاری و دیواره چاه به کار می‌روند. این روان‌کننده‌ها معمولاً به گل حفاری افزوده می‌شوند تا عملکرد حفاری در چاه‌های انحرافی یا افقی بهبود یابد. برخی از روان‌کننده‌های متداول عبارتند از: 1. روان‌کننده‌های آلی (Organic Lubricants): مانند روغن‌های گیاهی اصلاح‌شده یا استرهای سنتزی که زیست‌تخریب‌پذیر هستند. 2. روان‌کننده‌های پایه نفتی (Oil-based Lubricants): مثل روغن‌های معدنی سبک یا افزایه‌های نفتی که گشتاور و کشش (Drag) را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهند. 3. روان‌کننده‌های جامد (Solid Lubricants): مانند گرافیت، مولیبدن دی‌سولفید (MoS₂) یا دانه‌های پلیمر خاص که در شرایط خاصی کاربرد دارند. 4. روان‌کننده‌های پایه آبی (Water-based Lubricants): برای استفاده در گل‌های حفاری پایه آبی، این نوع روان‌کننده‌ها طراحی شده‌اند تا با محیط سازگار باشند و در عین حال عملکرد خوبی در کاهش گشتاور داشته باشند. در انتخاب روان‌کننده، عواملی مثل نوع گل حفاری (پایه آبی یا نفتی)، نوع سازند، دمای چاه، سازگاری زیست‌محیطی و قیمت تأثیر دارند.

برای ارسال پاسخ شوید.