بخش دوم »»
برنامه ریزی مشارکتی شامل انجام برنامه ریزی با مشارکت افراد می باشد . این افراد می توانند با توجه به موضوع و زمینه کار طیف وسیعی از ذینفعان مختلف را شامل شوند. بر این اساس می توان برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی را مشارکت شهروندان در ایجاد، اصلاح و اداره محله و محیط مسکونی خودشان دانست.
۲٫۶٫ ضرورت نیاز به برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی :
دلایل متعددی برای نیاز به مشارکت شهروندان در برنامه ریزی و مدیریت شهر ها وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از :
الف : امکانات محدود دولت ها در تامین منابع مالی و نیروی انسانی برای ارائه خدمات در سطوح محلی.
ب : جلوگیری از نا همخوانی برنامه ها با شرایط محلی، تناسب بین نیاز ها و ماهیت امکانات ارائه شده که پیامد آن استفاده ی مناسب از امکانات و به هدر نرفتن منابع است.
پ : گسترش ارزش های فرهنگی که هنجار های برابری و مردم سالاری را تقویت می کند و به افزایش مشارکت شهروندان می انجامد.
ت : افزایش پیچیدگی روابط در شهر ها، امکان اداره امور انفرادی و آمرانه را از میان برده است.
۳٫۶٫ اصول برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی :
در هر پروژه مشارکتی، باید بهبود و ارتقاء کیفیت محیطی ساکنان فعلی محل، به عنوان یک اصل مورد پذیرش برنامه ریزان باشد.
تقدم خواسته ها، علایق و منافع مردم ساکن در محل یا مردمی که برنامه ریزی برای آنها صورت می گیرد.
تعیین اهداف، سیاست ها، و چارچوب های برنامه ریزی با توافق مردم.
تقبل هزینه های مشارکت توسط برنامه ریزان و مسئولین پروژه
اصلاح کیفیت تصمیم گیری یا دادن فرصت به تک تک شهروندان برای بیان خواسته های خود.
· ایجاد بستری برای نزدیکی انسانها با یکدیگر، از طریق افزایش تعاملات اجتماعی؛
برنامه ریزی فضایی به مطلوبترین و پایدارترین شکل، با بهره گیری از مشارکت مردمی؛
ارتقای کیفیت محیطی؛
توانمند کردن مردم به در دست گرفتن سرنوشت خود و مشارکت در طرح ها؛
افزایش میزان رضایت عمومی از فضای زندگی.
4.6. اهداف برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی :
۵٫۶٫ راهبرد های برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی :
با توجه به اهداف فوق، راهبرد هایی که بتواند نظامی مناسب برای رسیدن به این اهداف و تدوین طرحی مشارکتی، تدارک ببیند ارائه می شود.
حمایت از شوراها و انجمن های محلی و تسهیل فعالیت آنها؛
مبتنی کردن فرآیند شناخت وضع موجود، تشخیص نیازها و اولویت ها بر روش های مشارکتی؛
شناسایی گروههای اصلی ذی نفوذ در جریان تصمیمات محلی، برقراری ارتباط نزدیک و مستمر با آنها و لحاظ کردن آرائشان در برنامه ریزی؛
شناسایی و تعدیل اختلاف نظرهای موجود بین بهره وران از طریق گفتگوی فعال بین همه ی طرف ها؛
تبادل اطلاعات بین همه طرف ها به صورت فعال، همه جانبه و مداوم؛
تنظیم خط مشی های کلی برنامه ریزی که مورد توافق همه ی بهره وران می باشد؛
ثبت تعهدات همه ی طرف های مشارکت کننده به طور شفاف و مشخص کردن سازو کاری برای تضمین عمل به تعهدات؛
تدوین سازو کار نظارت بر طرح از جانب شهروندان؛
ایجاد ساز و کاری برای همکاری مستمر و فراگیر اهالی در فرآیند اجرا؛
پیش بینی سازوکار حل اختلافات در هر مرحله از طرح، از طریق مشخص کردن هیات داوری و حل اختلافات، که مورد وثوق همه بهره وران می باشد.
6.6. معیارهای عملیاتی برنامه ریزی شهری با رویکرد مشارکتی :
در این بخش با توجه به اهداف و راهبرد ها به ارائه معیارهای عملیاتی و کاربردی برای برنامه ریزی پرداخته می شود. این معیارها اغلب خصلت کالبدی دارند؛
تقویت کاربری ها ی تجاری و خدماتی در مقیاس محلی؛
تنوع بخشی به کاربری های موجود متناسب با نیازها و خواسته های اهالی؛
تنظیم شبکه ی معابر به نحوی که دسترسی های سواره محلی با سرعت پایین را تقویت کرده و دسترسی های سواره عبوری را کاهش دهد؛
تقویت کانون های اجتماعی و مراکز فعال و پویا در محله؛
ایجاد راسته های پیاده بین کانون ها و مراکز محله؛
هماهنگ کردن ضوابط شهرسازی؛ مانند تراکم، حداقل تفکیک قطعات و سطح اشغال، متناسب با نیازها و توانایی مالی ساکنین؛
ایجاد و تقویت فضاهای عمومی، به منظور تقویت تعاملات اجتماعی و هویت مدنی و محلی؛
استفاده از زمین های بایر و بلا معارض محله، برای خدمات و فضاهای عمومی مانند میدان، زمین بازی، پارک محلی، مسجد، سالن اجتماعات، سالن ورزشی، سالن نمایش و مانند آنها.
5 سال پیش