کتاب خانه، فرهنگ، طبیعت در معماری ایران

کتاب خانه، فرهنگ، طبیعت در معماری ایران، نوشته: محمد رضا حائری مازندرانی انتشارات: مرکز مطالعاتی وتحقیقاتی شهرسازي و معماري( 1395 ) یکی از کارهاي ارزشمند در حوزه فضای مسکونی می باشد؛ که در زیر اشاره مختصري به مباحث مطرح دراین کتاب خواهیم داشت. این کتاب مقوله خانه را پیش از سال 1300 و پس از سال 1340 در ایران بررسی میکند. نویسنده در این کتاب به فراموش شدن گذشته از یک سو، و شرایط اقتصادی سخت تامین خانه مناسب برای سکونت و نارضایتی عمیق از کمیت و کیفیت خانه و واحد مسکونی را در بین ساکنان «خانه های معاصر » می پردازد تا چنانچه خواست نسلهای معاصر بر تغییر وضع موجود خانه و واحد مسکونی باشد، بتوان تحقق خواست نسل معاصر را در توانستن با دانستن توأم نمود. برای شناخت خانه های تاریخی در این کتاب، بارها و بسیار به گذشته مراجعه شده است؛ و بر اساس روشهای شناخت، ارزشها و نیروهای شکل دهنده معماریِ خانه های تاریخی نمایان شده اند. خواننده این کتاب متوجه خواهد شد که در فرایند گذار از خانه های تاریخی به خانه های معاصر، چه ارزشهایی را از دست داده و چه نیروهای دیگری به غیر از دانش بومی، طبیعت گرایی و صرفه جویی در انرژی، بر شکلگیری خانه های معاصر تأثیر داشته اند. این کتاب معتقد است که بازگشت به گذشته ممکن نیست و اگر به هر طریقی به گذشته بازگردیم، جز تقلیدی صوری چیزی عاید نخواهد گشت.زمانه دگر گشته و بناها و خانه ها نیز دگر گشته اند. بدین ترتیب نویسنده نیز، همراه با خواننده کتاب از حاصل ارزیابی خانه های معاصر نگران است و کوشش نموده تا آنجا که ممکن است با اتکا بر رو شهای شناخت که روشنگری آنها بر قضاوتشان ارجح است، وضعیت ارزیابی را به سمت واقع بینی هدایت کند. با توجه به اوضاع فعلی، پرسش اصلی این است که: درطراحی معماری خانه به دنبال چه و کدام ارزشها هستیم؟ آیا خانه های معاصر محصول دانش زمان خود هستند؟ هدف پژوهش انجام گرفته در این کتاب، ماندن در گذشته یا شناختِ صرف گذشته نبوده است. منظور از شناخت گذشته، بازگشت به گذشته نیست. هدف پژوهش عصریت آزمائی دستاوردهای معماری ایران است. مهمترین چالش عملی کتاب آن است که آیا می توان با توجه به سرعت و حجم بالای افزایش جمعیت و شهرنشینی، از دستاوردهای معماری ایران سود برد و اگر می شود کدام یک از دستاوردهای معماری ایران در عصر حاضر قابل معاصر شدن می باشند؟ جان کلام آنکه این کتاب در مسیر دغدغه ای قدیمی با عنوان عصریت بخشیدن به معماری ایران که برای نویسنده به آرمانی دائمی تبدیل شده از میان صدها صفحه پژوهش طی سالیان متمادی بیرون آمده است. 2 سال پیش