آشنایی با نرم افزارهای مهندسی عمران

نرم افزارهای مهندسی عمران به دو دسته نرم افزارهای عمومی و تخصصی تقسیم می‌شوند. نرم افزارهای عمومی و تخصصی بسیار زیادی در حوزه مهندسی عمران وجود دارند که می‌توانند به مهندسان در زمینه گزارش‌نویسی، طراحی، مدل‌سازی، تحلیل، مدیریت، برنامه‌ریزی، برآورد هزینه و غیره کمک کنند. آشنایی با این نرم افزارها و تسلط بر چند مورد از آن‌ها، نقطه قوت یک مهندس عمران خوب محسوب می‌شود. در رشته‌های مختلف، نرم افزارهایی وجود دارند که آشنایی با آن‌ها ضروری است. تسلط بر روی این نرم افزارها، به عنوان یک نقطه قوت برای فرد در نظر گرفته می‌شود. در طرف مقابل، عدم آشنایی با آن‌ها می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌های شغلی شود. برخی از نرم‌افزارهای موجود در مجموعه «مایکروسافت آفیس» (Microsoft) نظیر ورد، اکسل و پاورپوینت، از نرم‌افزارهای عمومی هستند که یادگیری آن‌ها یک امر ضروری برای تمام مهندسان است. در ادامه، به معرفی نرم افزارهای مهندسی عمران با کاربرد عمومی می‌پردازیم. «مایکروسافت ورد» (Microsoft Word)، شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین نرم افزار ویرایش متن است. این نرم افزار کاربرد بسیار زیادی در رشته‌های مختلف دارد. قابلیت‌های متنوعی نظیر قلم‌های متعدد، گزینه‌های ویرایشی بسیار زیاد، قالب‌های سفارشی، امکان ایجاد فهرست، ارجاع‌دهی به بخش‌های مختلف متن، گرفتن خروجی با فرمت‌های متعدد و پشتیبانی از زبان‌های مختلف، باعث محبوبیت این نرم افزار نزد کاربران شده است. در پروژه‌های عمرانی، معمولا از نرم افزار ورد برای نوشتن نامه، صورتجلسه و از همه مهم‌تر، نوشتن طرح‌ها و گزارش‌های مختلف استفاده می‌شود. در صورتی که آشنایی کافی را با این نرم افزار ندارید، توصیه می‌کنیم قابلیت‌های آن را مخصوصا برای نوشتن گزارش یاد بگیرید. گزارش‌نویسی در قالب استانداردهای یک پروژه، مهارتی است که یک مهندس عمران خوب را از دیگران متمایز می‌کند. «مایکروسافت اکسل» (Microsoft Excel)، یک نرم افزار صفحه گسترده (ذخیره داده‌ها در سطر و ستون) و محصول شرکت مایکروسافت است. این نرم افزار به منظور انجام محاسبات، ایجاد جدول، رسم نمودار و برنامه‌نویسی ماکرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربردهای اکسل به اندازه‌ای زیاد هستند که می‌توان آن را در هر پروژه‌ای استفاده کرد. در واقع، هر مهندس عمران در هر واحدی (اجرا، نقشه‌برداری، کنترل پروژه، قراردادها، مالی، طراحی، کنترل کیفیت، تخمین مقادیر و غیره) باید با نحوه استفاده از اکسل آشنایی داشته باشد. داده‌های گزاراش‌های (روزانه، ماهانه یا دوره‌ای) واحدهای مختلف در یک پروژه عمرانی، معمولا در قالب فایل‌های اکسل ذخیره می‌شوند. در برخی از موارد، اکسل به عنوان ابزاری برای نظارت بر عملکرد واحدها و کنترل پروژه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب، توصیه می‌کنیم اگر با این نرم افزار آشنایی کافی ندارید، یادگیری آن را در اولویت قرار دهید. «مایکروسافت پاورپوینت» (Microsoft PowerPoint)، محبوب‌ترین و پرکاربردترین نرم افزار ارائه است. این نرم افزار با بهره‌گیری از قابلیت‌هایی نظیر قالب‌های آماده متنوع، گزینه‌های سفارشی‌سازی متعدد، افکت‌های انیمیشنی، سازگاری با فایل‌های دیگر مجموعه آفیس و گرفتن خروجی با فرمت‌های مختلف، به منظور ارا‌ئه در کنفرانس‌ها و جلسات مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقریبا تمام ارائه‌های جلسات کارگاهی، کنترل پروژه، مدیریت پروژه و دیگر جلسات مهم، توسط پاورپوینت ساخته می‌شوند. مهندس عمران در هر سطحی، باید یک آشنایی حداقلی با نحوه ساخت ارائه توسط پاورپوینت را داشته باشد؛ چراکه در هر مرحله از پروژه امکان دارد از او خواسته شود تا در یک جلسه، راجع به مسائلی نظیر میزان پیشرفت پروژه، عملکرد بخش‌های مختلف، برنامه‌های آینده، موانع پیش رو و غیره صحبت کند. ساخت ارائه توسط پاورپوینت، این کار را بسیار ساده‌تر خواهد کرد. رسم نقشه و طرح‌های مهندسی، مهارتی است که انتظار می‌رود یک مهندس عمران از آن برخوردار باشد. مهندسان عمران با هر گرایشی، در طی فعالیت کاری خود با تعداد بسیار زیادی طرح سر و کار خواهند داشت. آشنایی با نحوه رسم و خواندن این طرح‌ها، یک مهندس عمران خوب را از بقیه متمایز می‌کند. نرم افزارهای متعددی برای طراحی سازه‌های مختلف در پروژه‌ها عمرانی وجود دارند. از این میان، «اتوکد» (AutoCAD)، «اسکچ‌آپ» (SketchUp) و «راینوسروس تری‌دی» (Rhinoceros 3D) از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. در ادامه، به معرفی قابلیت‌های هر یک از این نرم افزارها می‌پردازیم. 3 سال پیش