پراکندگی ذخایر مس در ایران

‍ پراکندگی ذخایر مس در ایران: ? مناطق مختلفی از ایران دارای سنگ‌های معدنی حاوی مس هستند که بیشتر آنها از درصد بالایی از مس خالص برخوردارند. بررسی‌های زمین‌شناسی نشان می‌دهد فراوانی مس در سنگ‌های ماگمایی پیش از ترشیاری در حد متوسط است و سنگ‌های آتشفشانی، آندزیتی، آندزی بازالت، تراکی آندزیت و بازالت‌های ائوسن میانی، فراوانی بیشتری از مس نشان می‌دهند. بر این اساس شش منطقه جغرافیایی در ایران مشخص شده که مهمترین ذخایر مس ایران را دربر می‌گیرند. با توجه به نقشه‌های پراکندگی کانسارهای مس در ایران، مهم‌ترین مناطقی که در آنها مس یافت می‌شود عبارتند از: ۱- منطقه ارومیه- دختر که به سه بخش جنوبی (کرمان)، مرکزی (انارک، کاشان) و شمالی تقسیم می‌شود: سنگ‌های این منطقه ترکیبی از دیوریت تا گرانودیوریت و گرانیت از ائوسن تا میوسن هستند. از لحاظ کانی‌سازی مس، تنها قسمت جنوبی این منطقه یعنی کرمان از نظر کانی‌سازی مس شرایط خوبی دارد. در واقع، ناحیه کرمان، یک منطقه غنی از مس با طول ۶۰۰ کیلومتر و عرض ۴۰ تا ۷۰ کیلومتر دارد که با روند شمال باختری-جنوب خاوری از شهر بابک شروع و تا ناحیه بزمان ادامه می‌یابد. در این منطقه، بیش از ۳۰۰ کانسار و نشانه معدنی مس شناخته شده و مواد معدنی دیگری مانند آهن، سرب و روی هم در آن یافت می‌شود. ۲- منطقه البزر غربی (طالقان و طارم): در ناحیه طارم، مس نسبتا زیادی وجود دارد که از نوع سنگ‌های آتشفشانی ائوسن و توده‌های نفوذی تونالیتی تا گرانیتی ائوسن است. در منطقه طالقان علاوه بر مونزونیت‌ها و سنگ‌های آتشفشانی با گرایش آلکالن، تعدادی کانسار مس هم وجود دارد که بیشتر از نوع کربناتی هستند. ۳- منطقه سبلان (اردبیل و اهر): در این منطقه، اهر کانسارهای بسیاری از مس را در خود جای داده است که دارای منشاء ماگمایی هستند و به دو دسته کانسارهای مس پرفیری مانند کانسارهای مس سونگون و کانسار مس آستامال و کانسارهای مس رگه‌ای مانند کانسارهای مزرعه، پارملک، کیقال، قره چیلر، انجرد و زندآباد تقسیم می‌شوند. ۴- منطقه کویر- سبزوار (بینالود و تک‌نار): این منطقه در شمال گسل درونه، جنوب گسل میامی و جنوب کوه‌های بینالود قرار دارد و تعدادی کانسار معدنی مس همراه با سنگ‌های آتشفشانی ترشیاری در آن وجود دارند. این کانسارها بیشتر از نوع مس رگه‌ای همراه با سنگ‌های آتشفشانی آندزیتی و بازالتی است. ۵- منطقه لوت: در منطقه لوت، همراه با سنگ‌های آتشفشانی ترشیاری، تعداد زیادی کانسار مس شناخته شده است. این کانسارها، بیشتر با سنگ‌های آتشفشانی آندزیتی زون لوت در پیوند هستند که مهمترین آنها کانسار مس قلعه زری است. ۶- منطقه مکران: در شمال غربی منطقه مکران و در جنوب و جنوب غربی جازموریان، نواری از کانی‌سازی مس دیده می‌شود که این نوار، روند شمال غربی-جنوب شرقی دارد. البته این نوار در شمال غرب مختارآباد، روند شرقی-غربی دارد ولی با رسیدن به منطقه فاریاب روند آن شمال غربی-جنوب شرقی می‌شود. ? نتیجه؛ شناخت دقیق وضعیت زمین شناسی ایران می‌تواند ما را به پی جویی و اکتشاف گوهر سنگها هدایت نماید و همچنین تعیین ژنز و منشا آنها توسط سنگهای درونگیر و با کمک از روش های نوین آزمایشگاهی کاملا میسر و امکان پذیر است. #Copper 4 سال پیش