راهنمای جانشین پروری در مدیریت منابع انسانی سازمان‌‌ها

جانشین پروری در واقع یکی از فرآیندهای بسیار مهم در سیر تکاملی سازمان‌ها بوده و اجرای آن به رهبران شایسته و حرفه‌ای وابسته است تا بقای سازمان و باقی ماندن در میدان رقابت با سایر سازمان‌ها را تضمین کنند. هر چه میزان تهدیدهای محیطی و فشارهای وارد بر سازمان بیشتر می‌شود، بهره‌مندی از رهبران باتکنیک، منعطف و قدرتمند برای ادامه راه به یک امر ضروری و حیاتی برای سازمان به شمار می‌رود؛ رهبرانی که بتوانند با تکنیک‌ها و انعطاف خود شرایط محیطی را به ‌خوبی و با هوشمندی درک کرده و متناسب با آن شرایط، راهبرد مناسبی را به کار بگیرند. در ادامه سعی داریم تا پاسخ مناسب و جامعی برای پرسش بسیار مهم اینکه «جانشین پروری چیست؟» ارائه بدهیم. پس از آن لازم است تا اهمیت فرآیند جانشین پروری در سازمان، مدیریت منابع انسانی، چالش‌های اساسی پیش روی مدیران و رهبران در فرآیند جانشین پروری را درک کنید تا به‌خوبی متوجه ضرورت آن در سیر تکاملی سازمان شوید. همچنین در ادامه به مباحث مراحل مدیریت استعداد و جانشین پروری، روش‌های جانشین پروری، موارد تسهیل‌ کننده و بازدارنده فرآیند جانشین پروری، اصول و قوائد آن می‌پردازیم. جانشین پروری چیست؟ جانشین پروری یک رویکرد سیستمی و فرآیند ساختار یافته است که بدون اجرای تکنیک‌ها و دانش کافی، کارایی نخواهد داشت. در واقع جانشین پروری یک روش بسیار موثر برای تامین منابع انسانی مستعد و کارآمد برای سازمان‌ها به شمار می‌رود. به کمک این رویکرد، زیرساخت لازم برای تامین و استخدام منابع انسانی مناسب موقعیت‌های شغلی حساس و پست‌های مدیریتی رده بالا و کلیدی در سازمان‌ها فراهم می‌شود. به کارگیری روش‌های جانشین پروری با تکیه بر اصول و قوائد آن، سازمان را قادر به شناسایی و پرورش استعدادهای مهم می‌سازد که این رویکرد، رهبری اثربخش سازمان را تداوم بخشیده و مسیر صحیح تکاملی سازمان را تضمین می‌کند. باید توجه داشته باشید که جانشین پروری به هیچ‌وجه فرآیند زودبازده و کوتاه مدتی نیست. این فرآیند به فازهای نیازسنجی، برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی مستمر، نیاز دارد. برای اجرای این تکنیک لازم است که افراد مستعد و شایسته به‌ عنوان کارکنان سازمان استخدام شوند و به‌صورت تدریجی برای نامزدی هر یک از موقعیت‌های شغلی حساس و کلیدی سازمان، پرورش پیدا کنند. اهمیت جانشین پروری در مدیریت منابع انسانی اگرچه سازمان‌ها برای رشد و بقا به سرمایه‌های انسانی نیاز دارند تا بتوانند با چالش‌های تغییرات محیطی به مقابله بپردازند، اما کمبود نیروی انسانی با استعداد در بازار کار به یک تهدید جدی برای سازمان‌ها تبدیل شده است. در چنین شرایطی ضرورت و اهمیت جانشین پروری در سازمان بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. از مهم‌ترین نتایج برنامه جانشین پروری در سازمان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم: آماده‌سازی فرصت‌های بیشتر برای افراد بااستعداد در سازمان شناسایی موقعیت‌هایی که سازمان به جایگزینی نیاز دارد. این امر به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی آموزش، تربیت و پرورش کارمندان بسیار حائز اهمیت است. افزایش دارایی سازمان از استعدادها و افراد کارآمد مشارکت منابع انسانی خبره در اجرای طرح‌های بلند مدت سازمان 2 سال پیش